سیاه سرفه یک نوع عفونت دستگاه تنفسی می‌باشد که در اثر باکتری به وجود می آید. سیاه سرفه یک عفونت باکتریایی است که از طریق بینی و گلو وارد بدن می شود. این بیماری به راحتی در کل بدن گسترش پیدا می‌کند. برای جلوگیری از بروز این بیماری در کودکان و بزرگسالان از واکسن های DTap و Tdap استفاده می کنند.

 یکی از علائم های رایج این بیماری حملات شدید سرفه است. حملات شدید سرفه حالت خفگی ایجاد می کند. در بسیاری از افراد این بیماری با سرفه بسیار شدید بروز می کند و به دنبال حملات سرفه تنفس شدید با صدای بلند  ایجاد می شود. این بیماری کودکانی که ضعف مصونیت ایمنی و یا اختلال مصونیت ایمنی دارند را بیشتر تحت تاثیر قرار می دهد.

قبل از کشف واکسن سیاه سرفه، این بیماری  فقط کودکان را تحت تاثیر قرار می داد. در حال حاضر این بیماری در درجه اول کودکان و سپس نوجوانان و بزرگسالانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند را درگیر می‌کند. بهتر است بدانید که مرگ و میر ناشی از این بیماری بسیار کم است.

اما بیشترین میزان مرگ و میر در نوزادان است. توصیه ما به شما این است که افرادی که در ارتباط با نوزادان قرار دارند باید در برابر این بیماری واکسینه شوند. زیرا این بیماری یک بسیار مسری و خطرناک دستگاه تنفسی است.

این بیماری یک بیماری مسری است. به عبارت دیگر باکتری‌های عامل سیاه سرفه می توانند از طریق قطرات موجود در عطسه و سرفه از فرد مبتلا به فرد سالم انتقال پیدا کنند. بهتر است بدانید که فرد آلوده در اولین مراحل بیماری ناقل به حساب می آید.

اولین علائم بیماری سیاه سرفه مشابه سرماخوردگی است. از علائم این بیماری می توان به آبریزش بینی، سرفه خفیف، تب پایین و عطسه اشاره کرد. پس از گذشت زمان یک الی دو هفته سرفه خشک و تحریک کننده به حملات سرفه ‌شدید تبدیل می شود. زمانی که سرفه مداوم و پشت سر هم باشد لب فرد مبتلا  قرمز یا بنفش می شود. سرفه شدید سبب تنگی نفس در فرد مبتلا خواهد شد. در پایان حملات سرفه فرد ممکن است استفراغ کند.

پیشگیری بیماری سیاه سرفه با استفاده از واکسن امکان پذیر است. واکسیناسیون با استفاده از واکسن DTaP پنج بار قبل از ششمین سالگرد تولد کودک انجام می‌شود. در صورت ضعف مصونیت بچه های ۱۱ الی ۱۸ ساله باید از واکسن ترکیب جدید Tdap  استفاده کنند.

توصیه می شود بزرگسالانی که واکسن را در دوران نوجوانی دریافت نکردند و همچنین زنان باردار در نیمه دوم حاملگی از واکسن سیاه سرفه استفاده کنند. بهتر است بدانید که استفاده از واکسن برای افرادی که در تماس با نوزادان هستند بسیار اهمیت دارد.

ایمنی بزرگسالان نسبت به این بیماری به مرور زمان کمتر می‌شود. بنابراین واکسیناسیون بزرگسالان به نوعی سبب محافظت از کودک و نوزاد در مقابل بیماری خواهد شد. طبق گفته متخصصان افرادی که به بیماری سیاه‌سرفه مبتلا می شوند حتی اگر قبلا از واکسن استفاده کرده باشند باید آنتی بیوتیک مصرف کنند.

افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند یک تا دو هفته علائم سرماخوردگی را از خود بروز می دهند و به دنبال این علائم تا ۳ ماه سرفه شدید دارند. فرد مبتلا در مرحله آخر بیماری با گذشت چند هفته و پاکسازی تدریجی رفته رفته بهبود پیدا می کند. در برخی از کودکان مدت زمان بهبودی این بیماری ممکن است ماه ها طول بکشد.

در صورت مشاهده علائم سیاه سرفه بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک معالج با معاینه کامل فیزیکی و گرفتن نمونه های مخاط بینی و گلو آن ها را به آزمایشگاه ارسال می کند. همچنین جهت تشخیص درست  آزمایش خون و اشعه ایکس قفسه سینه را تجویز خواهد کرد.

این بیماری با آنتی بیوتیک قابل درمان است. استفاده از آنتی بیوتیک قبل از شروع حملات سرفه بسیار موثر است. بهتر است بدانید که مصرف آنتی بیوتیک ها بعد از شروع علائم سیاه سرفه بسیار اهمیت دارند. زیرا استفاده از آنتی‌بیوتیک سبب متوقف کردن انتقال بیماری به اطرافیان خواهد شد.

از عوارض این بیماری در کودکان می توان به مشکل در تنفس، کم آبی بدن و تنگی نفس اشاره کرد. کودکانی که در بیمارستان بستری هستند دچار قطع تنفس می شوند. بنابراین برای بهبودی این بیماران از تنفس دهان به دهان یا دستگاه تنفس استفاده می‌کنند. همچنین در مواقع کمبود آب بدن با استفاده از تزریق سرم مایعات و الکترولیت های از دست رفته بدن بیمار تامین می شود.

چنانچه در منزل تحت درمان قرار دارید بهتر است برنامه تجویز آنتی‌بیوتیک را دقیقا طبق دستور پزشک استفاده کنید. سرفه عکس‌العمل بدن جهت پاکسازی مجاری هوایی است. زمانیکه سرفه‌های فرد مبتلا شدید نیست نیازی به استفاده از داروهای ضد سرفه نخواهد بود.

از طرفی داروهای ضدسرفه به دلیل عوارض جانبی احتمالی برای کودکان زیر ۶ سال توصیه نمی شود. استراحت و بخور آب گرم در تسریع بهبودی موثر هستند. استفاده از بخور آب گرم سبب تسکین ریه های تحریک شده و مجاری تنفسی می شود.

برای جلوگیری از سرفه شدید و تسکین ریه نباید از اسپری های خوشبو کننده، حشره کش، سیگار و سایر مواد تحریک کننده استفاده کنید. زمانی که فرد مبتلا در اثر سرفه خفیف و یا به دلیل سرفه مکرر استفراغ کند باید از وعده‌های غذایی مکرر با حجم کم استفاده کند. نوشیدن زیاد مایعات سبب جبران کمبود آب بدن می شود. در غیر اینصورت بهتر است از سرم استفاده کنید.