چکیده
استویا یا به عبارت دیگر stevia نام گیاهی بسیار پر خاصیت و در عین حال شیرین می باشد که از قرن شانزدهم تاکنون به منظور شیرین کردن نوشیدنی ها و تهیه چای مورد استفاده قرار گرفته است. استویا که آن را به عنوان یک مکمل گیاهی شیرین کننده به کار می گیرند، از جمله گیاهان بومی کشور پاراگوئه و برزیل است.
استویا چیست؟
استویا یا به عبارت دیگر stevia نام گیاهی بسیار پر خاصیت و در عین حال شیرین می باشد که از قرن شانزدهم تاکنون به منظور شیرین کردن نوشیدنی ها و تهیه چای مورد استفاده قرار گرفته است.
استویا که آن را به عنوان یک مکمل گیاهی شیرین کننده به کار می گیرند، از جمله گیاهان بومی کشور پاراگوئه و برزیل است. مکمل مذکور کم کالری یا فاقد کالری بوده و جایگزینی بسیار مناسب و سالم برای شکر محسوب می شود.
استویا درختچه ای انبوه و متعلق به تیره کاسنیان می باشد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که بیش از 150 گونه مختلف از این گیاه موجود است که کلیه آن ها بومی آمریکای شمالی و جنوبی به شمار می آیند.
اگر چه این گیاه بومی کشورهای مذکور است، اما امروزه چین به بزرگ ترین صادر کننده آن در سراسر دنیا تبدیل شده است. ممکن است این گیاه را در فروشگاه های محصولات باغی ببینید که اغلب مردم آن را برای پرورش خانگی مورد استفاده قرار می دهند.
جالب و در عین حال لازم است بدانید که استفاده از استویا به آن دسته از افرادی که از ابتلا به دیابت رنج می برند، توصیه می شود. چرا که این گیاه عملکرد قابل توجهی در کنترل قند خون این افراد دارد. اگر شما هم به آن دسته از افرادی تعلق داریدکه رویای لاغری را در سر می پرورانید، با استفاده از گیاه استویا می توانید رویای خود را تحقق بخشید.
خواص استویا
همان گونه که پیش تر نیز اشاره کردیم، استویا یکی از گیاهان بومی کشور برزیل و پاراگوئه است. جالب است بدانید که شیرینی این گیاه پر خاصیت 200 تا 300 برابر شیرینی شکر می باشد! از همین رو می توان آن را در دسته شیرین کننده های فاقد کالری دسته بندی نمود. همین امر موجب شده است که مبتلایان به دیابت استویا را در رژیم غذایی خود جای دهند.
پژوهشگران ایالات متحده تحقیقات گسترده ای را بر روی استویا انجام داده اند. نتایج این تحقیقات حاکی از آن است که مصرف متوسط این گیاه فواید قابل توجهی داشته و سلامتی انسان را تهدید نمی کند.
همین که می توان استویا را به جای شکر مورد استفاده قرار داد و از شر عوارض بی شمار آن در امان ماند، گامی مهم در راستای حفظ سلامتی برداشته شده است. میزان کربوهیدرات موجود در این گیاه 5 گرم تخمین زده شده است.
لازم به ذکر است که گیاه مذکور قابلیت ترکیب شدن با سایر مواد را داشته و همین موضوع موجب شده است که کالری محصول در برخی ترکیبات تا حد قابل توجهی افزایش پیدا کند.
اگر چه همواره تکرار می کنیم که استویا دارای کالری بسیار کمی است و حتی گاهی اوقات می گوییم که فاقد کالری می باشد، اما لازم است بدانید که کالری موجود در این گیاه دقیقا صفر نیست. اما به دلیل این که کالری گیاه مذکور در مقایسه با شکر بسیار ناچیز است، می توان آن را جزء شیرین کننده های فاقد کالری دسته بندی کرد.
حال شاید این سوال ذهنتان را به خود درگیر کرده باشد که شیرینی موجود در این گیاه ناشی از چیست؟
لازم است بدانید که شیرینی موجود در گیاه استویا از ترکیبات طبیعی موجود در ساختار آن ناشی می شود. همین موضوع سبب شده است که افراد علاقه مند به استفاده از غذاها و نوشیدنی های طبیعی به استفاده از استویا روی بیاورند. استفاده از این گیاه به افراد مبتلا به دیابت و نیز آن دسته از افرادی که قصد دارند وزن خود را کنترل نمایند، توصیه می شود.
1- کنترل دیابت
نتایج مطالعات انجام شده بر روی گیاه مذکور حاکی از آن است استفاده از گیاه استویا افزایش کالری و کربوهیدرات را در پی نخواهد داشت. لازم به ذکر است که گیاه استویا تاثیر مخربی بر قند خون و واکنش به انسولین نداشته و از همین رو زمینه ای را فراهم می سازد که ان دسته از افرادی که از ابتلا به بیماری دیابت رنج می برند، امکان استفاده از گستره وسیعی از غذاهای گوناگون را داشته و از رژیم غذایی سالمی برخوردار باشند.
2- کنترل وزن
همان گونه که می دانید عوامل زیادی وجود دارند که می توانند موجب بروز چاقی و اضافه وزن در افراد شوند. از جمله مهم ترین این عوامل می توان به عدم تحرک کافی، استفاده از غذاهای چرب، پر انرژی و نیز خوراکی های مملو از شکر اشاره کرد.
میزان قند و کالری موجود در استویا بسیار ناچیز و در حدود صفر است. بنابراین اگر فردی قصد دارد کالری دریافتی خود را تا حد قابل توجهی کاهش دهد، بدون این که نیاز باشد به استفاده از غذاهای بدمزه روی بیاورد، می تواند استویا را به عنوان جایگزینی مناسب انتخاب کند.
3- پیشگیری از سرطان لوزالمعده
گفتنی است که استویا حاوی استرول ها و ترکیبات آنتی اکسیدانی زیادی نظیر کمپفرول است. مطالعات نشان می دهند که کمپفرول موجود در استویا می تواند خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را تا 23 درصد بکاهد.
4- کاهش فشارخون
برخی گلیکوزیدهای موجود در عصاره استویا تاثیر بسیار به سزایی در گشاد شدن رگ های خونی دارند. علاوه بر این گلیکوزیدها قادرند دفع سدیم و خروج ادرار را به میزان زیادی افزایش دهند.
5- رژیم غذایی کودکان
غذاها و نوشیدنی های حاوی استویا نقش بسیار قابل توجهی در کاهش کالری دریافتی موجود در رژیم غذایی کودکان دارند. جالب است بدانید که سس های سالاد، شکلات ها و… همه و همه از جمله مهم ترین موادی هستند که استفاده از استویا به عنوان شیرین کننده طبیعی در آن ها رواج دارد.
بنابراین کودکان می توانند بدون افزایش کالری مصرفی غذاها و نوشیدنی های شیرین را مورد استفاده قرار دهند. همان گونه که می دانید، مصرف بیش از حد شکر و کالری زمینه ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و چاقی را تشدید می کند.
6- پیشگیری از بروز حساسیت
تاثیر مصرف استویا بر واکنش های آلرژیک یکی از مهم ترین مواردی است که توسط کمیته امنیت غذایی اروپا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیقات نشان می دهد که مصرف این گیاه در مواد غذایی موجب بروز واکنش های آلرژیک نخواهد شد. حتی عصاره این گیاه نیز باعث ایجاد چنین مشکلی نخواهد شد.
توصیه های دیابتی
امروزه داروهای بسیار زیادی برای کنترل قندخون عرضه شده است. داروهای جدید کمترین عوارض را برای بیماران دیابتی ایجاد می کنند. طبق آخرین تحقیقات بهترین راه برای کنترل دیابت تغییر سبک زندگی است که با ورزش، رژیم غذایی سالم و اصولی امکان پذیر است. تغییر سبک زندگی باعث می شود تا داروها، اثرگذاری بهتری داشته باشند.
استفاده از عرقیات گیاهی مانند عرق بابونه، عرق بوقناق و عرق گزنه در کنترل قندخون موثر است. مصرف سبوس برنج قهوه ای که سرشار از ویتامین ها و فیبر قابل توجهی است به شما در کنترل وزنتان کمک می کند. نکته بسیار مهم این است که مصرف این خوراکی ها در تغییر سبک زندگی موثر است اما جایگزین آن ها با داروها باید با نظر پزشک متخصص باشد.
