نوشیدنی هایی هستند که بطور خاص تهیه شده اند تا به افراد کمک کنند در حین ورزش یا بعد از ورزش باعث می شود، دوباره آب بدن شان تامین شود. نوشیدنی های ورزشی کارآمدترین منبع انرژی و سرشار از کربوهیدرات ها هستند.
تحقیقات نشان می دهد حفظ سطح کربوهیدرات ها در تمرینات ورزشی از اهمیت زیادی برخوردار هستند، نوشیدنی های ورزشی معمولاً حاوی شیرین کننده ها و مواد نگهدارنده هستند. نوشیدنی های ورزشی همچنین حاوی الکترولیت (مواد معدنی مانند کلرید، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم) است که به همراه مایعات بدن هنگام ورزش و عرق کاهش می یابد.
جایگزینی الکترولیت های از دست رفته در هنگام تمرین باعث تقویت مجدد و مناسب می شود که در تأخیر در شروع خستگی در هنگام ورزش اهمیت دارد. نوشیدنی های ورزشی به ویژه برای مبتلایان به دیابت که به دلیل مقادیر زیاد گلوکز خون، خطر کم آبی بدن دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
انواع نوشیدنی های ورزشی
سه نوع نوشیدنی ورزشی اصلی وجود دارد که همه آنها حاوی مقادیر مختلف مایعات، الکترولیت ها و کربوهیدرات هستند.
1- نوشیدنی ورزشی ایزوتونیک
نوشیدنی های ایزوتونیک حاوی غلظت های مشابه نمک و شکر است که در بدن انسان وجود دارد. نوشیدنی ایزوتونیک مایعات از دست رفته در اثر تعریق را به سرعت جایگزین کرده و باعث افزایش کربوهیدرات می شود.
نوشیدنی ورزشی ایزوتونیک برای بیشتر ورزشکاران، از جمله ورزش های دویدنی در مسافت متوسط و راه دور یا افرادی که ورزش تیمی انجام می دهند، بهترین انتخاب است.
2- نوشیدنی ورزشی هایپرتونیک
نوشیدنی هایپرتونیک حاوی غلظت بیشتر نمک و قند نسبت به بدن انسان است. به طور معمول پس از تمرین برای تکمیل ذخیره گلیکوژن ماهیچه ای، کربوهیدرات مصرف می شود. برای تامین انرژی در مسافت ها طولانی می توان از نوشیدنی های هایپرتونیک استفاده کرد اما برای جایگزینی مایعات از دست رفته باید از نوشیدنی ورزشی ایزوتونیک استفاده شود.
3- نوشیدنی ورزشی هیپوتونیک
نوشیدنی های هیپوتونیک حاوی غلظت کمتری نمک و قند نسبت به بدن انسان هستند. این نوشیدنی ها مایعات از دست رفته در اثر تعریق را به سرعت جایگزین می کند و برای ورزشکارانی که به مایع تقویت کننده کربوهیدرات نیازی ندارند، مناسب است، به عنوان مثال ژیمناست ها.
تحقیقات نشان می دهد متداول ترین نوشیدنی های ورزشی، ایزوتونیک ها هستند چراکه قدرت جذب بالاتری داشته و مواد تشکلیل دهنده آن ها سازگاری بیشتری با بدن انسان دارد.
مسمومیت با آب
در حالی که آب بهترین گزینه برای هیدراته کردن بدن است، نوشیدن مقدار زیاد می تواند باعث عدم تعادل الکترولیت ها در بدن شود. این بیماری به عنوان مسمومیت با آب شناخته شده است و اگرچه بسیار نادر است، اما می تواند کشنده باشد.
مسمومیت با آب زمانی رخ می دهد که مقادیر زیادی آب برای جایگزینی مایعات و الکترولیت های از دست رفته در اثر تعریق شدید ناشی از هوای گرم یا ورزش یا ترکیبی از این دو مصرف شود.
غلظت کم الکترولیت ها در نتیجه می تواند بیش از هیدراتین ایجاد شود که عملکرد سلولهای عصبی را مختل می کند. هیدراتاسیون شدید می تواند منجر به بی حالی، تشنج ، اغما و حتی مرگ منجر شود.
برای کاهش خطر ابتلا به مسمومیت با آب، بیشتر نوشیدنی های ورزشی از ترکیباتی تشکیل شده اند که مایعات و الکترولیت ها را با نسبت مشابه آنچه به طور معمول در بدن انسان وجود دارد، دوباره پر می کنند.
