گیاه خارمریم وخواص آن

مشخصات گیاه خارمریم

 گیاه خارمریم و یا ماریتیغال  با نام علمی Silybum marianum، بسته به موقعیت جغرافیایی که رشد می‌کند نام‌های دیگری، مانند: « (خارشیر)thistle fruit Milk در انگلستان، عکوب (Akub) در کشورهای عربی، Echte mariendistel در آلمان وChardon – marie   در فرانسه » نیز دارد. گیاه خارمریم گیاهی خودرو، دو ساله و ازدسته گیاهان گلدار و تیره کاسنیان است،دارای ساقه‌هایی بلند بدون کرک، سبزرنگ و خاردار بوده و برگ هایی بزرگ به رنگ سبز روشن همراه با رگه‌های سفید در اطراف برگ دارد.گل آن صورتی-ارغوان رنگ ، مژکدار وخاردار است.

گیاه خارمریم در کشورهای اروپایی، آسیایی، رویش دارد که در ایران در استان‌های مازندران، گلستان، فارس و دره هراز،دشت مغان، شوش،حمیدیه و کازرون  به صورت علف‌های هرز در اطراف جاده یافت می‌شود. که امروزه با شناخت خواص دارویی آن، کشاورزان اقدام به کاشت  گیاه خارمریم کرده و به عنوان مواد اولیه دارو‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گیاه خار مریم دارای انواع مختلف فلاونوئید(رنگ‌دانه ‌های گیاهی که باعث افزایش مقاومت بدن در برابر عوامل بیماری‌زا می شوند) است که مجموعه آن‌ها ماده سیلیمارین؛ را تولید می‌کند؛ سیلیمارین در گیاه که مقدار آن در دانه خار مریم  6-4 درصد و در عصاره گیاه 80-60 درصد است. خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارد، بدین سبب در بهبود بعضی از بیماری‌ها موثر است. که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

خواص گیاه خارمریم

1- محافظت از کبد

گیاه خار مریم مدت‌هاست به عنوان داروی محافظ کبدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.  برای درمان اختلالات کبدی متعددی که با نقص عملکردی یا نکروز دژنراتیو (بافت مردگی)  مشخص می‌شود ، استفاده شده است.  فعالیت محافظتی کبدی آن منحصر به فرد بوده و به طرق مختلفی از جمله فعالیت های آنتی اکسیدانی و ضد التهابی، سم زدایی کبد، تنظیم کننده نفوذ پذیری سلول و تثبیت کننده غشا، تحریک بازسازی کبد و مهار رسوب در الیاف کلاژن، که ممکن است منجر به سیروز(التهاب شدید کبد) شود ، عمل می کند.  بیشتر داده های مستند با Silybum marianum مربوط به اختلالات کبدی است.  با این حال ، اخیراً چندین تاثیر آن در بیماری های دیگر شناسایی شده است که به آن خواهیم پرداخت.

2- تاثیر خارمریم بر دیابت

طبق انستیتوی ملی بهداشت، برخی تحقیقات جالبی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف سیلیمارین، ماده اصلی شیمیایی موجود در خارمریم، با کنترل بهتر قند خون به کنترل علائم دیابت نوع 2 کمک کند.

3- خارمریم و محافظت در برابر سرطان

دانه خارمریم  علاوه برآنتی اکسیدان فلاونوئید به نام سیلیمارین از چندین ترکیب فعال دیگر موسوم به فلاوولینان تشکیل شده است که با تقویت سیستم ایمنی بدن  ومعکوس کردن رشد تومور سرطانی ، به کاهش خطر DNA ابتلا به سرطان (از جمله سرطان پستان) کمک  می‌کند. مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی، نشان می‌دهد  که در انواع مختلف سرطان از جمله سرطان ریه و سرطان پروستات  ،سرطان دهانه رحم و پوست نیز  تاثیر گزار است.

4- گیاه خارمریم و کیسه صفرا

همانطور که می‌دانید کبد یکی از ارگان های اصلی هضم غذا است، که به پردازش مواد مغذی و سمومی که از طریق غذاها، آب و هوا وارد بدن ما می شوند کمک می کند.
از آنجا که کبد و سایر اندام های گوارشی مانند کیسه صفرا، لوزالمعده، روده و کلیه ها برای بهبود سلامت کبد با یکدیگر همکاری می کنند، خار مریم نیز می تواند به جلوگیری از سنگ کیسه صفرا و سنگ کلیه کمک کند.
اگرچه تحقیقات در مورد این موضوع محدود است، اما به دلیل توانایی خارمریم در افزایش جریان صفرا، محافظت در برابر شرایط کبدی مانند بیماری کبد چرب غیر الکلی و تقویت سم زدایی کبد، ممکن است در پیشگیری از سنگ صفرا مفید باشد.

5- خارمریم و کاهش التهاب

گیاه خارمریم دارای خواص ضد التهابی زیادی است که در بهبود درد آرتروز، نقرس، سردرد، میگرن، اختلالات مفصلی و ناراحتی معده کمک بسیاری می‌کند.

6- خارمریم و محافظت از سلامت قلب

مشهور است که عرق خارمریم هم مانند عرق دارچین با کاهش فشار خون و سطح کلسترول، فشار و فشار روانی روی سیستم قلبی‌عروقی را تسکین می دهد. که خطر درد  آترواسکلروز ، حملات قلبی و سکته مغزی و همچنین بیماری های کرونر قلب را کاهش دهد.

7- تاثیر خارمریم در کاهش وزن

گیاه خارمریم متابولیسم را تحریک کرده و اشتها را سرکوب می‌کند، چربی سوزی منفعل را افزایش داده و به افراد جهت مقاوت در وعده‌های غذایی کمک می کند. بدین جهت  بسیاری از متخصصان کاهش‌وزن دمنوش و یا عرق خارمریم را برای افرادی که سعی در کاهش وزن دارند توصیه می کنند چراکه تاثیر آن مثل عرق زیره است.

8- خار مریم و درمان سوزش معده

گیاهان تلخ با افزایش ترشح اسیدهای معده و آنزیم های گوارشی و همچنین با فعال سازی عصب معده، سوزش معده را کاهش می دهند.از آن جایی که گیاه خارمریم طعم تلخ ملایمی دارد، بر اساس تعدادی از تحقیقات انجام شده در کاهش سوزش معده موثر است.

9- گیاه خارمریم و بیماری هپاتیت

همانطور که گفته شد سیلیمارین که در گیاه خارمریم وجود دارد، دارای خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است بدین جهت در بهبود بیماری هایی مانند هپاتیت C،B، A موثر است.

لازم به ذکر است از آن‌جایی‌ که تاثیر گیاهان بر روی افراد براساس سیستم بدن هر شخص متفاوت است. جهت نحوه مصرف خارمریم (دمنوش،عرق،چای) با پزشک خود مشورت نمایید.