ارتباط غذا با چاقی
غذا با چاقی ارتباط ندارد. استفاده از غذا برای جبران مسائل حل نشده و نیازهای برآورده نشده ناخودآگاه، اضافه وزن ایجاد می‌کند. همه ما برای ابراز ناکامی‌ها و دردها و ناراحتی‌هایمان، شیوه‌های شخصی ویژه‌ای داریم. بعضی از افراد به مشروب و مواد مخدر رو می آورند. جمع کثیری نیز به غذا پناه می برند.
افرادی بسیاری اغلب می‌گویند که دلیل چاقی‌شان صرفا علاقه آنها به غذاست. این دلیل نمی‌تواند موجه باشد، زیرا اگر از کسی که به طور طبیعی لاغر است بپرسید که آیا از غذای خوب لذت می برد یا نه، به احتمال زیاد پاسخش مثبت خواهد بود.
باور‌‌های نادرست
این جمله قدیمی هم که: «سوخت و ساز بدنم باید کند باشد.» صحت ندارد. اعتقاد به سرعت‌های متفاوت متابولیسم (برای توجیه اختلاف‌های فاحش وزن) پایه و اساس علمی ندارد. این عقیده هم که وقتی پا به سن بگذارید آن قدر سوخت و سازتان کند می‌شود که دچار اضافه وزن شوید، واقعیت ندارد.
متخصصان پزشکی بر این اعتقادند که متابولیسم اندکی کند می شود، اما نه آن قدر که بتوان ده کیلو اضافه وزن پیدا کرد. و این عقیده که حتما غددمان «دارای فعالیت مفرط» هستند نیز صحت ندارد، زیرا فقط اندک شماری از چاقی‌ها به علت عدم تعادل غدد است.
دکتر ادوارد مارشال نویسنده «برنامه غذایی مارشال» می گوید:
بررسی‌ها نشان می‌دهند که شیوه و پروسه غذا در بدن افراد چاق و لاغر یکسان است. این عقیده که افراد دارای متابولیسم های متفاوتند – و بعضی از افراد فورا غذا را می سوزانند، حال آن که دیگران غذا را به چربی تبدیل می کنند – گواه علمی ندارد.» اگرچه ما انسان‌ها موجودات پیچیده‌ای هستیم، و بسیاری از ما توانسته ایم با عادتهای عجیب و غریب غذایی که معمولا آنها را رژیم لاغری میخوانیم – تعادل طبیعی خود را برهم بزنیم.
با خود صادق باشید
غذا مشکل جسمانی ایجاد نمی‌کند، اگر چه برای بیشتر ما اهمیت روانی دارد. باید این اهمیت را دریابید تا بتوانید بر مشکل اضافه وزنتان غلبه کنید. وقتی شروع می‌کنید به کشف دلبستگی روانی خود به غذا، به خاطر داشته باشید که شاید در این ضمن، خاطره‌هایی دردناک و احساس‌های گناه و یک باغ وحش حسابی را لاروبی کنید. با این حال، ضرورت دارد که با خودتان روراست و صادق باشید: صادق بودن با خویشتن سبب رهایی از قفس رژیم لاغری می‌شود.
روزانه علاوه بر دلایل قدیمی سوء استفاده از غذا، دلایلی تازه می‌شنویم. اگر این دلایل را به شما بگوییم، چه بسا بعضی از آنها دلایل شما نیز باشند؛ و شاید بتوانید دلایل خود را نیز بر آنها بیفزایید. اگر دیدید همه آن دلایل به شما تعلق دارند، نومید و دلسرد نشوید. معنایش محکومیت به چاقی ابدی نیست.
هر چه بیشتر با خودتان صادق باشید، بیشتر در حق خود لطف کرده اید. به خاطر آورید که می‌خواهید بار دیگر درباره کاهش و افزایش وزن بیاموزید. اکنون می آموزید تا در رابطه با غذا شیوه‌ای جدیدی را در خود بپرورانید. در این لحظه، مبتدی و تازه کارید. پس با خودتان پرمهر و محبت باشید. چه بسا نسبت به غذا واکنشی شدیدا عاطفی داشته باشید.
در سلسله مطالب بعدیِ دستور رژیم لاغری، بیشتر درباره چگونگی کنش ذهن نیمه هشیار گفتگو خواهیم کرد. اگرچه باید چند مسئله اساسی را به خاطر بسپارید. ذهن نیمه هشیار همه دستورها را تحت اللفظی و برحسب ظاهر دریافت می‌کند و قادر به تصمیم‌گیری‌های عقلانی و هوشمندانه نیست اما به هرچه که نیاز داشته باشید، سرانجام راهی برای برآوردن آن پیدا می‌کند، حتی اگر این راه برای بخش هوشمند و بالغ ذهن هشیار، به نظر مضحک بیابد.
دلایل سوء استفاده از غذا
سوء استفاده از غذا 14 دلیل بسیار مهم دارد که در ادامه به 4 مورد آن اشاره می کنیم:
دلیل اول: آسایش
این عارضه از کودکی آغاز می شود. از وقتی که رویدادی کوچک، نظیر زمین افتادن و زخم شدن زانو رخ می‌دهد. مادر هم بی‌درنگ پیش می‌آید و برای این که به دادش برسد می‌گوید: «عزیز دلم یک شیرینی بخور تا حالت بهتر شود!» ذهن جوان کودک شروع می‌کند به ارتباط دادن غذا با آسایش.
پس حدس بزنید که به عنوان فردی بالغ، هرگاه که خودش یا عزیزی گرفتار کشمکش گردد، یا فرض اگر در امتحان تاریخ مردود شود، یا هر ناراحتی دیگری برایش پیش بیاید که نیازش به آسایش را شعله‌ور کند، چه خواهد کرد؟
بله درست است. به غذا پناه خواهد برد. محض خاطر آسایش، غذا خواهد خورد.
دلیل دوم: وزنه‌ای در عالم بودن
فردی که عضو هیئت مدیره شرکت بزرگی بود. هرگاه که برای شرکت در جلسه ای وارد تالار وسیع می‌شد احساس میکرد که ناجور به چشم می آید، زیرا همه همکارانش مردان بودند. احساس میکرد اگر لاغر و زنانه به نظر برسد، او را جدی نخواهند گرفت. حس میکرد باید با تنومند و مردانه شدن، اقتداری یکسان با آنها به دست‌آورد.
لازم نیست مقامی به اهمیت شغل این فرد داشته باشید تا این دلیل در مورد شما هم صدق کند. فرق نمی‌کند که خانه‌دار باشید یا لوله کش یا زارع. مادامی که اضافه وزن را با نیرو و قدرت یکی بدانید، کاهش وزن دشوار خواهد بود.هنگامی که واکنش‌هایتان را نسبت به این دلیل و همچنین سایر دلایل در می‌یابید، با ذهن باز با آنها مواجه شوید.
دلیل سوم: حق انتخاب
اغلب اوقات در زندگی شخص چاق، انسانی بی‌نهایت سلطه جو وجود دارد که مدام به او می‌گوید چه بکند، چگونه پولش را خرج کند، با چه کسی دوست باشد و با چه کسی دوست نباشد، سر چه ساعتی منزل باشد، و غیره… این شخص معمولا در زندگیش احساس استقلال و آزادی و داشتن حق و حقوقی نمی‌کند. که در موضوع وزن نیز نتیجه اش می تواند ۱۳ کیلو اضافه وزن باشد.
همه در زندگی به میزانی از استقلال نیاز دارند، و برای کسب آن به اقدام‌هایی اغراق آمیز متوسل می شوند. این امر به ویژه در مورد کودکانی که مشکل اضافه وزن دارند صدق می کند.
دلیل چهارم: شبیه یا مغایر دیگری بودن
بیشتر کودکان «قهرمانانی» می یابند که می کوشند آنها را الگو قرار دهند. فرض می کنیم محبوبی که شما می ستایید «عمه جان تیلی» است که هوشمند و پرمحبت و سخاوتمند است و بهترین شیرینی شکلاتی‌های این عالم را هم می پزد. بارها به خود گفته اید: «وقتی بزرگ شوم عينا مثل عمه تیلی می‌شوم.» چه شگفت بود اگر فقط هوش و جاذبه او را به ارث می‌بردید. بدبختانه، هیکل ۱۲۵ کیلویی او را نیز به ارث برده اید، چون به ذهن نیمه هوشیارتان آموزش دادید که عينا مثل عمه تیلی باشد.
این تله ذهن نیمه هشیار به طور معکوس هم می تواند کار کند. شاید شما و دوستتان هرگز بر سر مسأله‌ای به توافق نمی‌رسیدید. هرگاه فرصتی پیش می‌آمد باهم شاخ توشاخ می‌شدید. سوگند خوردید که کوچکترین شباهتی به او نداشته باشید. در واقع، قسم خوردید که درست برعکس او باشید.
اما اگر دوست شما صاحب اندامی باریک و کشیده باشد، و شما به خودتان آموخته باشید که همه چیز او را نفی کنید، آن وقت چه پیش می آید؟ احتمالا صاحب آن تن متناسب نخواهید شد.حتی شاید دوستان و خویشان، ذهنتان را آماده رقابت با کسی کرده باشند.
آیا جمله هایی شبیه این جمله را به خاطر می آورید که: «اگر بازهم آن بستنی را بخوری، مثل عمو فرد خواهی شد.» اما این عمو فرد ۱۶۰ کیلو وزن دارد. پس صفحات کتاب حافظه تان را پس بزنید و ببینید آیا می توانید سوگندهایتان، و دستورهایی را که به ذهن نیمه هشیارتان داده اید، به یاد بیاورید؟
و دلایل دیگر که در سلسله مطالب “دستور رژیم غذایی به آن خواهیم پرداخت، با ما همراه باشید.
(برگرفته از کتاب بدون اضافه وزن نوشته “کارن دارلینگ” ترجمه “گیتی خوشدل”)
